“Ze zei dat mijn kop haar niet aanstaat”. Ik had net een kop koffie gepakt en opende een bericht van mijn 13 jarige zoon die op dat moment op school zat… Ik moest even bijkomen en de zin nog een keer lezen. “Zei ze dat echt?!”, reageerde ik. ‘Ping’ de reactie van mijn zoon liet niet lang op zich wachten. “Nou, ze zei volgens mij ‘Jouw gezicht staat me niet aan.’.” Oké, iets genuanceerder, maar de combinatie van irritatie, boosheid en onbegrip die ik voelde nam nog niet echt af.
Laat me heel duidelijk zijn, ik ben geen ouder die haar eigen kinderen altijd het hand boven het hoofd blijft houden of denkt dat haar kinderen de liefste kinderen van de wereld zijn. Ik weet dondersgoed dat ook mijn kinderen zich soms misdragen en dat ze fouten maken. Dus mijn eerste reactie is meestal “Wat heb je zelf gedaan om deze reactie uit te lokken?”. Maar in dit geval gaat het om een situatie die al wat langer speelt en ik weet een beetje hoe het zit.
Mijn 13 jarige pubert relatief mild. Hij gooit geen deuren dicht, schreeuwt of scheldt niet en hij gooit geen propjes. Nee, mijn puber pubert vooral verbaal behoorlijk. Hij heeft een enorme woordenschat en is heel goed in debatteren. Ook als dit eigenlijk niet echt de tijd en plaats is. Ik noem een les Frans, Duits, Engels… Eigenlijk alle talen, de vakken die hij stom vindt, zeg maar. Hij doet dit overigens ook thuis. Ik spreek hem regelmatig aan op zijn houding of gedrag, maar hij is nogal bijdehand en heeft altijd wel een goed onderbouwd weerwoord. Ronduit irritant en ik zeg hem vaak genoeg dat ik het best snap als leraren hem irritant vinden 😂.
Maar… tussen een leerling irritant vinden en zeggen dat zijn gezicht je niet aanstaat… zitten nogal wat stappen. Als moeder vind ik persoonlijk dat dit een onacceptabele opmerking is richting een 13 jarige. Ik denk iets dergelijks ook wel eens van iemand, maar het komt niet in me op om het uit te spreken op zo’n manier. Ik ben dus ook echt wel een beetje boos en teleurgesteld.
Kijk ik er als docentcoach naar, dan zie ik het misschien toch wat anders. Nog altijd vind ik dat de lerares in kwestie dit nooit had moeten zeggen. Maar ik ben ervan overtuigd dat het uit een soort onmacht is gezegd en dat deze persoon misschien achteraf ook denkt ‘dat was niet handig’. Althans, dat hoop ik!
Maar goed. Het is wel gezegd. Het negatieve is behoorlijk benadrukt en je moet dit als leraar toch weer herstellen, voordat je weer kunt bouwen. Mijn zoon weet nu namelijk heel zeker dat Duits stom is en dat deze lerares hem écht haat.
Als ik er, vanaf deze afstand iets van moet zeggen, dan denk ik dat deze lerares de houding en eventuele opmerkingen van mijn zoon te persoonlijk heeft genomen. Terwijl in werkelijkheid (en ik weet dat als zijn moeder) hij moeite heeft met dit vak. Hij moet hier echt voor leren. Dat heeft hij nog nooit voor iets hoeven doen, dus dat frustreert hem. En dat reageert hij af op deze lerares. Heel vervelend, maar niet persoonlijk. Want als ik hem vraag wat hij nu zo vervelend aan haar vindt, dan zegt hij: “Ze geeft Duits.” En dat betekent zoveel als: geen idee, ik heb gewoon een hekel aan dit vak!
Mijn punt? Om te beginnen: er zit altijd iets achter gedrag en het is zelden persoonlijk op jou gericht. Daarvan ben ik echt overtuigd. En ja, daar zijn altijd uitzonderingen, maar in 90% van de gevallen is dit gewoon zo.
Ten tweede, door op deze manier te reageren op gedrag kom je in een neerwaartse spiraal terecht. En hoe dieper je daarin terecht komt, hoe moeilijker het wordt om er weer uit te komen.
Moeilijk, maar niet onmogelijk! Er zijn zeker dingen die je kunt doen.
- Werk aan je mindset ten opzichte van gedrag.
Als je anders leert kijken naar gedrag, dan zal het gedrag je ook minder aangrijpen én minder energie kosten! Daarnaast raakt het je minder en wordt de kans kleiner dat je uit frustratie of onmacht dergelijk (beschadigende!) dingen gaat zeggen. - Realiseer je dat er altijd iets achter gedrag zit.
En ga er dus niet keihard tegen in, maar onderzoek die reden. Dat geeft je inzicht en houvast. Het zorgt voor begrip en het helpt je om het vertrouwen van leerlingen te krijgen. - Richt je op het positieve in plaats van op het negatieve
Richt je je op het negatieve? Dan gaat de spiraal steeds verder omlaag. Richt je je op het positieve? Dan gaat de spiraal omhoog. En dat niet alleen, die negativiteit of positiviteit wordt verspreid over de klas en bepaald de sfeer en het leerklimaat. - Stel grenzen die duidelijk en oprecht zijn.
Zonder grenzen kun jij niet pedagogisch handelen. - Zorg voor een duidelijk beleid van waarschuwingen en consequenties
Dit doe je op basis van je grenzen en dit zorgt ervoor dat je niet langer brandjes blust, maar heel duidelijk en consequent kunt waarschuwen en eventueel handhaven.
Denk jij nou, leuk deze tips maar HOE doe ik dit? Ik leg je alles en nog veel meer (want ik heb nog veel meer tips om anders met gedrag om te gaan) uit in mijn cursus Gedrag is (g)een dealbreaker. Durf jij de uitdaging aan en ga jij aan de slag met gedrag? Ik ben ervan overtuigd dat ik je kan helpen om aan het eind van de dag meer energie over te houden en in de klas een positiever leerklimaat neer te zetten, omdat je anders leert kijken naar én omgaan met gedrag.
Zoals al mijn cursussen kun je ook deze declareren bij je teamleider en laten betalen van je professionaliseringsbudget. Na betaling ontvang je een factuur die voldoet aan de eisen en die je dus zo kunt indienen. Wil je op rekening betalen, dat kan ook! Stuur me hiervoor een reply op deze mail. Dit mag je ook doen als je nog vragen hebt!
