Een actieve les hoeft echt niet altijd ingewikkeld te zijn en vol te zitten met hypermoderne en moeilijk uit te voeren activerende werkvormen. Sterk nog, het is juist veel beter om het waar mogelijk simpel te houden. Want hoe meer activerende werkvormen, hoe harder jij ook moet werken om alles in goede banen te leiden. Met simpele middelen kan je veel doen. Een simpel middel is een pakje post-its! Met zo’n pakje zet je in een handomdraai meerdere werkvormen in. Drie voorbeelden lees je in dit artikel.
Aandacht
Wanneer je voor het begin van de les de post-its op de tafels plakt heb je direct bij binnenkomst de aandacht van je leerlingen. Wat is het? Wat moeten ze ermee? Het is een kleine handeling en het is ook maar een klein papiertje, maar deze kleine verandering zet leerlingen direct aan. Dus alleen daarmee start je een activerende les gelijk goed.
Activerende werkvorm 1: Doelen stellen
Een activerende werkvorm waar je de post-its voor in kunt zetten is het samen vaststellen van doelen. Je les begin je natuurlijk met het presenteren en bespreken van doelen. Maar effectiever is het om samen met leerlingen over deze doelen na te denken. Noteer daarom op het bord waar de les over gaat. Welke stof behandel je? Geef leerlingen een paar minuten om deze stof door te lezen en laat ze vervolgens op het blaadje een doel opschrijven. Als je dit vaker doet, zullen leerlingen wel weten wat een doel is. Maar als je dit voor het eerst doet, is het wel goed om eerst kort uit te leggen wat een doel is. Geef ook direct aan aan welke kenmerken een doel moet voldoen. Bijvoorbeeld: een doel is kort en krachtig omschreven.
Als iedereen een doel heeft bedacht plakken leerlingen hun post-it op het bord. Vervolgens bespreek je alle doelen die zijn opgeplakt. Voeg doelen die gelijk zijn of elkaar flink raken bij elkaar en stel uiteindelijk wast welke doelen voor die les gaan gelden.
Activerende werkvorm 2: Voorkennis
Wat weten leerlingen nog van de vorige les(sen). Dat kun je simpel meten met een pakje post-it’s. Laat leerlingen bijvoorbeeld vijf minuten lang nadenken over de lesstof van de vorige keer. Wat weten ze nog? Laat ze alles in kernwoorden op het post-itblaadje schrijven. Klaar? Dan kun je nu op twee manieren verder. Laat leerlingen de post-its opplakken op het bord of laat ze vertellen wat ze hebben opgeschreven.
Bespreek in ieder geval altijd wat er uit de brainstorm is gekomen. Klopt het allemaal? En, alles bij elkaar genomen, is het compleet? Zo niet, bespreek welke zaken nog ontbreken.
Activerende werkvorm 3: Exitticket
Post-its zijn uitermate geschikt voor een exitticket. Je kunt een exitticket op twee manieren inzetten. Je kunt het toepassen om te checken of leerlingen het doel van de les behaald hebben. Maar je kunt ook checken hoe leerlingen ervoor staan ten opzichte van een groter doel. Bijvoorbeeld de toets. Op mijn website vind je meer informatie over hoe je een exitticket kunt inzetten.
Heb je interesse in het opbouwen van goede lessen, waarin leerlingen ook daadwerkelijk aan het werk gaan met (onder andere) activerende werkvormen en waarin jij niet te veel en niet te weinig tijd hebt?
Lessen die logisch zijn opgebouwd en die jou niet alleen maar energie kosten, maar ook energie opleveren? Dan is mijn online cursus Lesopbouw en Activerende werkvormen iets voor jou!
