Overstappen naar het onderwijs: welke route kies jij?

Onlangs kreeg ik de vraag: hoe kan ik mijn deeltijd studie combineren met een vaste baan (niet in het onderwijs), mijn gezin en stages. Een terechte vraag, want hoewel veel mensen die zich om laten scholen tot leraar kiezen voor een zij-instroomtraject waarbij je direct voor de klas mag (en dus ook betaald krijgt), zijn er ook heel veel mensen die hier niet voor kiezen! Dat heeft meerdere redenen: misschien voldoe je niet aan alle eisen van het zij-instroomtraject, maar het kan ook zo zijn dat je hier bewust voor kiest. Ikzelf nam ook de beslissing om mijn eigen koers te varen. Met een gezin met (toen 3, inmiddels 5) jonge kinderen kreeg ik al stress bij het idee van een zij-instroomtraject, nog voor ik eraan begon! Het vraagt nogal wat van je om in twee jaar te doen wat anderen in vier jaar doen en dan ook nog eens een nieuwe baan aangaan. Kortom, het was een bewust keuze om een andere route te bewandelen. Van stage naar baan Toen ik overstapte naar het onderwijs had ik een deeltijd baan als stagebegeleider op een mbo. Daardoor kon ik een dag in de week meelopen op een middelbare school, om te kijken of ik het werk wel echt wilde gaan doen. Terwijl ik die meeloopmaandagen had, begon ik de studie en kon ik die maandagen direct gebruiken voor mijn eerste, korte stage. Uit die stagemaandagen kwam vervolgens een baan rollen. Aan het einde van het schooljaar bleek er 0.3 fte open te staan. Voor mij een goede hoeveelheid uren op dat moment naast mijn gezin en studie en een fulltime werkende man. Ik kon daardoor mijn baan als stagebegeleider opzeggen, voor de klas gaan en die uren ook als stage uren inzetten. Het liep toevallig zo. Of nou ja, ik probeerde er wel een beetje op aan te sturen op deze manier. Iedere situatie is anders. Ik had het geluk dat ik op deze manier in een gat in de formatie terecht kwam (overigens is die kans met het huidige lerarentekort ook best groot voor jou!), waardoor ik al na een paar maanden kon gaan werken. Maar ik had al wat ervaring met jongeren vanuit mijn werk als pedagoog en stagebegeleider. Daardoor was voor mij direct werken in het onderwijs geen enkel probleem. Ook had ik het voordeel dat ik niet gedwongen was om fulltime te werken vanwege financiën. Verschillende opleidingstrajecten Het is goed om je te realiseren dat jij zelf kunt bepalen op welke manier je het onderwijs instroomt. Naast de standaard zij-instroomtrajecten zijn er heel veel mogelijkheden. Natuurlijk heeft het zij-instroomtraject voordelen:

• Je krijgt je opleiding vergoed.
• Er is vaak geld voor vrije uren om te studeren (hierover kun je afspraken maken met je leidinggevende).
• Je heb direct werk bij een school waar je, in principe, goede begeleiding mag verwachten.

Maar het heeft wel nadelen om te kiezen voor het zij-instroomtraject, wat denk je hiervan?:

• Hoewel de invulling van de studie iets anders is dan de voltijd variant (ook omdat je veel meer in de praktijk bezig bent), moet de studie wel in twee jaar afgerond zijn. Dit kan veel stress opleveren.
• De school krijgt voor jou als zij-instromer een budget om jouw scholing te betalen. Is dit op en ben jij nog niet klaar met studeren? Dan moet de school zelf voor jou gaan betalen. Niet iedere school kan/wil dit doen.
• Een zij-instroomtraject kan overweldigend zijn, zeker als je nog helemaal geen ervaring in het onderwijs hebt en echt nog moet leren om stevig in je schoenen te staan, kan een opleiding met stageperiodes veel veiliger voelen om te groeien.
• Je wordt vaak gezien als volwaardig, wat fijn kan zijn, maar ook heel pittig. Je wordt dan ook geacht overal een inhoudelijke mening over te hebben, bij iedere vergadering te zijn, en allerlei taken op je te nemen. Dit kan stressvol zijn en daardoor zou je misschien kunnen afhaken.

Andere opties Er zijn ook allerlei andere opties om het onderwijs in te gaan. Je zou kunnen overwegen om helemaal te stoppen met werken (ja ja, voor de meesten niet weggelegd, dat snap ik) en ‘gewoon’ een vierjarige voltijd studie doen met bijbehorende stages. Of je kiest voor een deeltijdstudie, waar je naast blijft werken en ook nog stages loopt. Of onderzoek eens of een kopopleiding iets voor jou is. Maar je zou ook nog kunnen denken aan afstandsonderwijs, waarbij je zelf je tempo bepaald (sneller als dat even lukt, wat langzamer als het even niet gaat), maar waarbij ook veel verantwoordelijkheid van jezelf wordt verwacht. Wat past bij jou? Dat is de belangrijkste vraag. In welke situatie zit jij en welk traject past daarbij? Welke opleiding (want ook per opleiding zijn er weer veel verschillen) sluit het beste aan? Hoeveel tijd heb jij? Hoe snel wil jij je diploma halen? Wil je je vaste baan buiten het onderwijs aanhouden? Wil je ervaring in het onderwijs rustig opbouwen of ga jij voor een sprong in het diepe? Allemaal vragen (en ik heb er nog meer voor je!) die je wat mij betreft zou moeten beantwoorden voordat je de stap zet. Voordat je een traject kiest. Want of jij uiteindelijk bevoegd leraar wordt, is medeafhankelijk van deze keuze! Het wordt hoe dan ook een pittig traject, maar als je dan ook nog eens te maken krijgt met een traject dat toch niet bij je past, dan wordt het alleen maar zwaarder.

Opeens weet je het…

Je wordt leraar! In dit boek beschrijf ik precies welke keuzes je moet maken, welke zaken je moet overwegen, welke opties je hebt en waar die opties je brengen. Met recht een praktische leidraad om jezelf te dirigeren naar een omscholingstraject dat zo goed mogelijk bij jou past! Of bekijk de website van De Lerarenwaaier! Er zijn inmiddels drie Lerarenwaaiers: Klassenmanagement, Werkvormen en Het mentoraat. De Lerarenwaaiers, ieder met een eigen kleur, helpen je met praktische tips die je zo in je tas stopt!