Ben je op zoek naar een andere manier om leerlingen met de leerstof te laten werken? Eerder opperde ik al het idee om leerlingen een
spel te laten maken en dit ook te laten spelen. Maar je kunt nog veel meer in het verlengde van deze gedachte. Mijn tip voor vandaag is: laat je leerlingen een quiz maken!
Omdenken
Natuurlijk is het van belang dat jij als docent de stof uitlegt en koppelt aan reeds bestaande kennis. Maar veel lesstof leent zich uitstekend om op een
andere manier te benaderen. Zeker stof die al eerder is behandeld (bijvoorbeeld aan het begin van een schooljaar) is geschikt om op een andere,
actievere manier aan te bieden. De basis voor deze stof is namelijk al gelegd, je kunt in feite direct aan de slag met de verwerking ervan. En hoewel oefenen belangrijk is, is het best saai om alleen maar uitleg te krijgen en opdrachten te maken. Veel effectiever is het om leerlingen aan het werk te zetten. Te laten nadenken en te laten onderzoeken. Daar leren ze niet alleen de stof van beheersen, het zijn ook nog eens essentiële vaardigheden voor een later tijdstip.
Hoe ga je te werk?

Hoe pak je het aan? Dat is heel eenvoudig. Zorg voor stof die makkelijk te verdelen is over
groepjes. Zorg er daarnaast voor dat je de klas in groepjes verdeeld. Dit kan in duo’s of in viertallen. Maak je de groepen groter, dan heb je kans dat het
leerrendement per leerling sterk daalt. Waarom dat zo is? Wanneer leerlingen in tweetallen of viertallen werken is het makkelijker om de werkzaamheden te verdelen. In duo’s doet de ene dit en de andere dat. In viertallen gaan de groepsleden in duo’s uit elkaar. Is er een vijfde of derde persoon? Dan zal je in de praktijk vaak zien dat deze derde of vijfde persoon zich aan het proces onttrekt. Meestal is dat de persoon die minder mondig is of die gewoonweg wat minder gemotiveerd is. En dat is jammer, want een opdracht als deze is juist zo goed voor iedere leerling! Zorg er bij het maken van groepjes bij dat je dit of random doet of dat je heel bewust kiest om bepaalde personen wel of juist niet bij elkaar te zetten. Verdeel vervolgens de stof over de groepjes. Het is niet erg als meerdere groepjes dezelfde stof behandelen. Het gaat er om dat de groepjes expert worden op het onderwerp dat zij moeten behandelen. Dat een ander groepje hier ook expert over wordt kan later alleen maar interessante discussies opleveren!
Heb je het voorwerk klaar? Laat je leerlingen een quiz maken!
Laat je leerlingen een quiz maken

Om een goede quiz te maken, moet je wel weten waar je het over hebt. Leerlingen zullen dus op onderzoek uit moeten. Wat houdt de gekregen stof precies in? Wat zijn de regels (of jaartallen, formules etc.). Wat zijn goede vragen om over deze stof te stellen? En wat zijn dan vervolgens de juiste antwoorden op deze vragen? Leerlingen moeten zeker van hun zaak zijn en zich dus moeten verdiepen. Ook is het belangrijk dat ze checken of ze wel op de goede weg zitten. Klopt het antwoord bij hun zelf bedachte vraag wel? Leerlingen moeten ook nadenken over de vorm van de vraag. Worden het open vragen of meerkeuze vragen? Of worden het misschien schattingsvragen? Het leukste is het voor de quiz als ze een combinatie van deze opties weten te maken.
De opmaak van de quiz: digitaal of analoog
De uitvoering van de opdracht kan op meerdere manieren. Zo kun je analoog en digitaal aan de slag gaan. Wanneer je kiest voor analoog, laat je de leerlingen op papier vragenkaartjes maken.
Tip: laat leerlingen de vraag boven op het kaartje zetten en het antwoord onder op het kaartje. Als ze het antwoord achterop zetten, zien de andere leerlingen het tijdens het voorlezen!
Leerlingen moeten in dit geval ook bedenken op welke wijze de andere leerlingen (de deelnemers) antwoord moeten geven. Naast vragenkaartjes kunnen er ook antwoordkaartjes komen. Deze kunnen dan door de quizmasters worden nagekeken. Maar misschien bedenken jouw leerlingen wel iets veel beters.

Het is ook mogelijk om de quiz digitaal in elkaar te zetten. Ze kunnen hiervoor verschillende programma’s gebruiken. Denk aan:
- PowerPoint – Door per vraag een dia te gebruiken, creëer je een quiz. Je kunt plaatjes toevoegen en de antwoorden laten invliegen of faden.
- Quizlet – Met het maken van 1 set krijg je verschillende manieren om de quiz te spelen.
- Kahoot – De gouwe ouwe, makkelijk in gebruik. Duidelijk en voor veel leerlingen herkenbaar.
- Gimkit – Hierbij maken ze niet alleen een quiz, maar wordt de quiz ook nog een game.
Het voordeel van een online quiz is dat je meestal automatisch kunt zien wie er gewonnen heeft. De methode met PowerPoint is eigenlijk meer een tussenvorm.
Natuurlijk is het wel zo leuk als ieder groepje aan het einde van de les of lessenreeks zijn quiz kan uitvoeren. Dat is niet alleen leuk, het is ook leerzaam. Want zo wordt uiteindelijk de volledige stof behandeld. Dus kortom: laat je leerlingen een quiz maken!
Opeens weet je het…
Je wordt leraar! In dit boek beschrijf ik precies welke keuzes je moet maken, welke zaken je moet overwegen, welke opties je hebt en waar die opties je brengen. Met recht een praktische leidraad om jezelf te dirigeren naar een omscholingstraject dat zo goed mogelijk bij jou past!
Of bekijk de website van
De Lerarenwaaier! Er zijn inmiddels drie Lerarenwaaiers:
Klassenmanagement, Werkvormen en Het mentoraat. De Lerarenwaaiers, ieder met een eigen kleur, helpen je met praktische tips die je zo in je tas stopt!
Author: Marjolein
http://www.docentenlevenacademie.nl Marjolein is getrouwd en moeder van vijf kinderen. Ze werkt als docent Nederlands op een middelbare school.
In december 2021 verscheen van haar hand het boek Opeens weet je het... je wordt leraar! via Uitgeverij Pica.
Behalve docent en auteur is zij onderzoeker (PhD) aan de Universiteit Maastricht, gespecialiseerd in starten en zij-instromen in het onderwijs. Daarnaast traint en coacht zij en heeft zij een adviserende rol op verschillende scholen en onderwijsinstellingen.
In het voorjaar van 2025 komt haar tweede boek over het begeleiden van startende leraren en zij-instromers uit bij Boom Hoger Onderwijs.
Het is haar missie om startende docenten en zij-instromers een zachte landing te geven in het onderwijs. Dit doet zij door de bewustwording voor goede begeleiding en ruimte voor groei bij starters, hun coaches en leidinggevenden te vergroten.
Voor Docentenleven schrijft zij artikelen over starten en studeren in het onderwijs, actieve lessen, klassenmanagement, didactiek en meer. Daarnaast ontwikkelt zij trainingen, online cursussen en lesmateriaal.