Nu we een paar weken onderweg zijn met het digitaliseren van het onderwijs, merk ik dat er wat meer ruimte komt voor de inhoud van het dit onderwijs. Zeker op momenten dat je online les geeft is het soms onduidelijk of de informatie die jij geeft ook daadwerkelijk overkomt. In een fysieke klas kun je goed zien en observeren hoe het met de motivatie van je leerlingen is gesteld. Maar motivatie tijdens online lessen is een ander verhaal.
Motivatie
Motivatie is altijd een onderwerp van gesprek binnen het onderwijs. We werken met kinderen en pubers. Met name die laatste groep kan nog wel eens wat motivatieproblemen hebben. Het is aan de docent om deze motivatie op peil te houden en wegen te vinden om leerlingen aan het werk te krijgen en te houden.
Hoe zit het ook alweer met motivatie?
Er zijn, grofweg, twee vormen van motivatie. De eerste betreft extrinsieke motivatie, waarbij leerlingen hun motivatie vinden in zaken die buiten henzelf liggen en die hen helpt om zin in school te hebben en houden. Denk hierbij aan die ene docent die de moeite waard is of de vriendengroep die het de moeite waard maakt. Maar je kunt ook denken aan de middelen die jij inzet tijdens de les, waardoor een leerling het fijn vindt om bij jou in de klas te komen. En soms is de reden iets minder prettig, bijvoorbeeld wanneer de thuissituatie van een leerling vervelend is en school voelt als een veilige plek.
De tweede vorm van motivatie is intrinsieke motivatie. De wil om te leren. Voor jezelf en vanuit jezelf. Omdat je iets wil kunnen of snappen. Omdat je leren leuk vindt, je jezelf graag uitdaagt of meer wil weten en kunnen.
Hoewel dit natuurlijk niet altijd waar is en dus ook zeker niet voor iedereen klopt, kun je je misschien wel voorstellen dat voor pubers met name de extrinsieke motivatie belangrijk is voor leerlingen om naar school te gaan en hun schooldag positief en met goede moed door te brengen.
Als extrinsieke motivatie wegvalt
In deze tijden van online onderwijs merk je dat extrinsieke motivatie moeilijker te realiseren valt. Je kunt niet naar school, dus die veilige haven zal niet meer als motivatie dien. En die vriendinnen waarvoor je graag op school komt, die zijn niet op school en niet in de klas. Dus ook daarvoor hoef je niet op school te komen. En die ene leuke docent, die is er waarschijnlijk nog wel, maar komt niet zo lekker uit de verf met al dat online lesgeven en is ineens een stuk minder interessant.
Kortom, door online les te gaan geven valt veel van die extrinsieke motivatie weg en moet er meer uit jou als leerling zelf komen. Je intrinsieke motivatie wordt aangesproken en dat kan soms voor problemen zorgen!
Hoe ga je om met motivatie tijdens online lessen?
Voor docenten die online les geven krijgt het motiveren van leerlingen ineens een hele andere dimensie. Als al die basisvoorwaarden van extrinsieke motivatie wegvallen, dan moeten wij als docenten dus aan het werk om de intrinsieke motivatie bij leerlingen aan te zetten. En dat is in het echte leven al moeilijk, laat staan van een afstand.
Toch zijn er wel een aantal dingen die jij kunt doen om motivatie tijdens online lessen te vergroten. Hieronder een aantal tips:
- Bereid je les voor
Misschien deed je dit al een tijdje niet of minimaal. Je zit misschien al heel lang in het onderwijs en weet wel zo’n beetje wat je per periode en per les moet doen. Toch is online lesgeven anders en is er veel meer ruis tussendoor.
Om zeker te weten dat datgene wat jij wil vertellen ook echt over komt, is het goed om voor jezelf duidelijk te hebben wat je wel en niet vertelt. - Zorg voor duidelijkheid
Spring niet van de hak op de tak en behandel niet teveel verschillende stof tijdens je lessen. Verdeel de stof liever over verschillende lessen of kies ervoor om bepaalde onderdelen niet te behandelen. Teveel informatie is funest voor de motivatie van leerlingen. Zeker voor de motivatie tijdens online lessen. - Houd het kort
Misschien gaf je in de ‘gewone’ situatie wel met gemak dagelijks blokuren les of misschien hebben jullie op school de gewoonte om lessen van 180 minuten te draaien. Voor online lessen raad ik dit af. Kort en bondig is het devies. - Activeer je leerlingen
Ja! Ook (of misschien juist) online! Probeer werkvormen toe te passen die jouw leerlingen aanzetten tot nadenken. Voorbeelden van mogelijkheden:- Stel een vraag, laat leerlingen een minuut of twee nadenken en hun antwoord opschrijven in een (vooraf klaar gezette) Padlet. Meer mogelijkheden om Padlet in online lessen in te zetten lees je hier.
- Maak een document aan in (de online versie van) word of Google documents met vragen over de stof of zaken waar zij hun mening over kunnen geven tijdens een mentorles. Vraag leerlingen dit document gedurende de les aan te vullen.
- Zet van de voren een rad klaar en speel een spel of controleer voorkennis. Voor meer toepassingen tijdens een online les kun je ook dit artikel lezen.
- Gebruik je Zoom of een ander programma waar je leerlingen in groepjes uiteen kunt zetten? Maak hier gebruik van! Maak een groepsopdracht en verdeel je klas in groepjes. Laat ze een kwartier aan de opdracht werken terwijl jij steeds bij een ander groepje even meekijkt. Na een kwartier presenteert ieder groepje de uitkomsten.
Online cursus ‘Het opzetten van een goede online les’
Wil je meer weten over het opzetten van online lessen? Of over motivatie tijdens online lessen? Vind je het moeilijk om inhoudelijk goede online lessen op te zetten? Binnenkort start de online cursus ‘Het opzetten van een goede online les’. Daarin ga ik dieper in op bovenstaande en nog meer. Ik neem je meer in de stappen die je kunt zetten om inhoudelijk sterker voor de dag te komen.
Ook behandel ik theorieën uit de literatuur en zet deze om naar praktische adviezen. Aan het einde van deze online cursus heb je een les of lessenserie klaar en ben jij in staat om in de toekomst nog meer goede online lessen te ontwikkelen.
Wil je meer weten of je alvast aanmelden? Dat kan via onderstaand formulier. Je kunt mij ook volgen op Facebook of Instagram waar ik nieuwe informatie over online cursussen zal delen. Je inschrijven voor de nieuwsbrief is ook een optie!
[ninja_form id=2]
