Inmiddels zit Nederland nu zo’n twee weken in een intelligente lockdown. We blijven zoveel mogelijk thuis en we gaan alleen naar buiten als het moet of om even een luchtje te scheppen. De scholen zijn dicht en heel onderwijzend Nederland is inmiddels hard aan het werk om alle onderwijsactiviteiten naar de digitale wereld te verplaatsen. En met succes mag ik zeggen! Want jeetje, wat komen er veel mooie dingen voorbij. Zelf werk ik inmiddels ook al twee weken vanuit huis. Net als mijn man en vier kinderen. Zij gaan niet naar school of naar de crèche, ook al zouden we theoretisch gezien recht hebben op opvang. Het is best een uitdaging, maar ik moet zeggen dat we het best goed doen: thuiswerken, lesgeven en les krijgen vanuit huis. De afgelopen weken hebben wij best wat hobbels moeten nemen en wat dingen moeten uitzoeken. En hoewel ik niet wil zeggen dat onze manier de beste manier is wil ik toch met jullie mijn tips voor het combineren van thuiswerken en thuisonderwijs delen. Gewoon, om te laten zien hoe wij het doen. En wie weet pik je er iets uit wat bij je past? Je kunt ook gelijk lezen welke toffe thuiswerkblunders wij al hebben beleefd.
Mijn tips voor het combineren van thuiswerken en thuisonderwijs
- Maak een dagplanning
Toen duidelijk werd dat wij met zes personen de komende tijd thuis zouden zitten, besloot ik direct een dagplanning te maken. In deze planning nam ik alles op wat we op een dag konden en moesten doen. Van klusjes tot schoolwerk, van schermtijd tot buitentijd. Onze planning start om 8 uur, dan wordt er aangekleed, ontbeten etc. Twee keer per dag werken mijn kinderen aan school. Tussendoor moeten zij naar buiten (in de tuin, op de trampoline) en een keer per dag maak ik een wandeling met de kinderen om wat energie kwijt te raken.
De planning is onze leidraad. De kinderen weten goed wat wanneer komt. Natuurlijk is de planning niet zo strak dat we op iedere minuut kijken. Van 3 tot 4 naar buiten kan ook van half 4 tot half 5 worden. Maar het gaat erom dat er een duidelijk verloop in de dag zit en dat er voldoende tijd gemaakt wordt voor het schoolwerk. En, wat ik ook belangrijk vind, dat we niet verzanden in uren gamen!
Nog een voordeel van de planning: we gebruiken hem alleen op doordeweekse dagen. Daardoor hebben we in het weekend ook echt een weekend gevoel. - Stel een klusjeslijst op
In ons gezin met vier kinderen, een hond, kat en een konijn zijn er altijd wel klusjes te doen. In de drukke tijden met clubjes en school werden die ad hoc gedaan (voornamelijk door mijn man en mij). Deze manier van werken leverde nogal eens onenigheid op tussen de kinderen. Omdat ik daar de komende tijd geen zin in had, heb ik besloten om een klusjeslijst op te stellen.
De lijst zorgt bij ons voor meer rust, omdat er geen ruzie meer ontstaat over wie wat moet doen. Ik kook en was elke dag. Mijn man ruimt de keuken en vaatwasser elke dag op. Ik heb kinderen in de leeftijd van 2 tot 14 jaar en die kunnen ook best hun steentje bijdragen. Ze moesten al tafel dekken, hond uitlaten etc. maar nu hebben we hier een schema voor zodat deze klusje elke verdeeld zijn. Iedere dag heeft ieder kind een aantal klusjes. En die wisselen dagelijks van persoon. Iedere dag is er ook een kind dat nauwelijks klusjes heeft. Dat is hun vrije dag zullen we maar zeggen.
Naast het feit dat op deze manier onze hond niet vergeten wordt, de vuilnis wordt weggegooid en het konijn te eten krijgt, is het doen van klusjes ook weer een vast moment op de dag. Weer een stukje routine.
Zodra het klusjestijd is lopen de grote kinderen naar de koelkast (waar de lijst hangt) en gaat iedereen aan het werk met het klusje waar zijn naam achter staat. De peuter ‘helpt’ meestal met het dekken van de tafel door een mes of een beker neer te zetten. Zo doet iedereen wat! - Zorg voor werkplek(ken)
De eerste week was ik heel erg aan het zoeken naar een goede plek voor iedereen. Mijn man zat boven op een kinderkamer. Het bureau van mijn tweede zoon is momenteel omgetoverd naar thuiskantoor inclusief groot scherm en headsets overal.
In de woonkamer hebben wij een grote tafel en het leek mij een goed idee om daar overdag een schoolplek van te maken. De kinderen werken aan school en ik zit ernaast te werken en waar nodig te helpen. Al snel bleek dit niet voor iedereen goed te werken. We hebben nog een peuter rondlopen en de maakt ook herrie.
Na twee weken hebben we een goede verdeling. De basis is de tafel. Mijn ene zoon volgt online lessen via de computer op zijn kamer en komt tussendoor aan tafel zijn opdrachten maken. Mijn andere zoon werkt het beste met muziek in zijn oren. Die gaat zitten, doet zijn oortjes in en gaat als een trein. Mijn derde zoon is wat overgevoeliger voor geluid en raakte gefrustreerd. Bij het maken van bepaalde vakken gaat hij nu boven zitten, bij zijn vader. Daar kan hij zich op dat moment beter concentreren. Daarnaast heeft hij een koptelefoon om geluid te weren. Ook dat werkt goed voor hem. Het is natuurlijk voor iedereen anders en je moet even zoeken naar wat werkt. - Haal de school ook weer uit je huis!
Normaal ga je naar school of werk en trek je daar aan het einde van de dag de deur dicht. Of nou ja, niet helemaal natuurlijk. Er was altijd al huiswerk en een toets keek je vast ook wel eens thuis na. Maar over het algemeen heb je twee plekken: thuis en werk. Dat geldt ook voor je kinderen! Thuis en school. Thuis kun je jezelf zijn en een beetje ontspannen. Althans, dat is de bedoeling. Maar nu die twee werelden in elkaar overlopen, is het zaak om zelf te zorgen voor enige scheiding.
Wij doen dat als volgt: als we opstaan, aankleden en ontbijten is de eettafel nog gewoon thuis. Na het ontbijt wordt de tafel afgeruimd en komen de schoolspullen op tafel. De tafel is op dat moment de tijdelijke school. Na het tweede schoolmoment in de middag worden eerst alle schoolspullen en computers opgeruimd voordat we naar buiten gaan of een spelletje doen. De tafel is dan weer ‘gewoon’ thuis.
Wij hebben momenteel een aantal planken in de boekenkast leeggemaakt voor schoolwerk, maar kunt ook een krat gebruiken of een dienblad. En hier alle schoolspullen opleggen. Dit krat komt dan onder schooltijden tevoorschijn en wordt weer gevuld en opgeruimd na afloop.
Los van het scheiden van school- en thuistijd houd je zo ook alle materialen overzichtelijk bij elkaar. - Maak afspraken met je partner
Naast de planning en de klusjeslijst die jouw kinderen houvast geven, is het belangrijk om met je partner afspraken te maken. In ons geval, waarbij we dus al twee weken allebei volledig thuiswerken, is het van belang te weten of er noemenswaardige afspraken op de planning staan. In principe werkt mijn man boven en ik beneden bij de kinderen. Teammeetings en vakgroepafspraken doe ik gewoon naast de kinderen. Maar lesgeven doe ik liever zonder mijn kinderen naast me.
Inmiddels heb ik een vast schema van lessen en vergaderingen, maar iedere dag bespreken mijn man en ik kort wat we van elkaar verwachten. Als ik lessen moet geven, ruilen mijn man en ik van werkplek. Ik zit dan boven en hij bij de kinderen beneden. Als je er van uit gaat dat de ander weet welke belangrijke afspraak je hebt, loop je het risico dat dit niet waar blijkt te zijn. Dat levert onnodige spanningen op. Uiteraard vergeten we wel eens iets. Dat merk je direct! Er volgt onduidelijkheid en soms onenigheid.
Daarom proberen we nu standaard bij het ontbijt even de agenda’s door te nemen en de verwachtingen die bij die agendapunten horen. Dat scheelt enorm in onderlinge frustraties! - Laat het los
We doen ons best, allemaal. En heel Nederland zit in hetzelfde schuitje. Dus als ik op dinsdag (mijn werkdag) een Teamsmeeting heb met mijn baas en de rest van mijn team en een van mijn kinderen roept: “Gatsie! Hij heeft een poepbroek!” dan zou ik mij daar drie weken geleden voor hebben geschaamd. Toen wel, maar nu niet meer. Eerlijk is eerlijk: ik ben wel blij als op dat moment mijn microfoon uit staat. Maar als dat niet zo is: we doen het met de middelen die we hebben! Laatst stelde ik tijdens een vergadering een vraag en precies op het moment dat ik een antwoord kreeg van mijn baas sloegen de stoppen bij mijn zoon door, omdat een som voor de zevende keer fout was. Ik moest dus mijn zoon verzoeken om even naar zijn vader te gaan en mijn baas verzoeken om zijn antwoord te herhalen, omdat er door hem heen geschreeuwd werd. We lachen erom! - Bewaak je grenzen
In de eerste week heb ik vijf dagen gewerkt van 8 uur ‘s ochtends tot 11 uur ‘s avonds. Met pauzes in de vorm van wandelen en eten koken. Maar ik was kapot na week 1. In week twee heb ik meer op mijn werktijden gelet (normaal drie dagen per week) en geprobeerd me eraan te houden. Dat lukte niet volledig, maar ging al wel beter. De avonden hield ik vrij.
Er komt zoveel nieuws op je af dat je gemakkelijk je dagen kunt vullen met meer kennis opdoen en alles perfectioneren. Maar perfect wordt het niet. Goed is op dit moment goed genoeg. Als de basis staat, kun je in de komende tijd de minder goede dingen verbeteren. Maar dat kan nu eenmaal niet allemaal tegelijk.
Het risico is aanwezig dat we, als we straks wel weer naar school kunnen, allemaal overspannen zijn van deze periode. Dat lijkt me ook niet de bedoeling. En laten we ook niet vergeten: we zitten thuis vanwege een virus. Dat betekent dat er mensen ziek zijn en steeds meer mensen ziek worden. Dat betekent ook dat jij misschien ziek wordt. Het is belangrijk goed voor jezelf te zorgen en voldoende te slapen. - Zie het positieve er van in
Hoewel de situatie heftig is en niemand echt weet hoe lang het nog gaat duren en hoe erg het gaat worden, is het van belang positief te blijven.
Door te kijken naar wat wel kan blijft de sfeer in huis ook beter. Nee, je kunt niet meer zomaar naar buiten, naar een pretpark en naar de film. Maar je kunt wel een thuis bioscoopavond organiseren of een avond bordspellen doen. Je hebt nu meer tijd om met je gezin echt samen te zijn. Dat is misschien ook wel een mooi gegeven!
Of wat dacht je van alles wat op ICT gebied nu ineens wel mogelijk blijkt, omdat we nu wel moeten? Het is natuurlijk jammer dat het nu ineens moet. Het is misschien jammer dat we niet de gelegenheid krijgen om een langzame aanloop te nemen. Maar het positieve is: er is nu ineens van alles mogelijk. Jouw plannen of ideeën worden nu misschien wel gehoord! Je kunt eens wat uitproberen en als het niet lukt zal niemand je daar op aankijken, want we doen nu eenmaal allemaal ons best om er het beste van te maken!
Kortom: hoe uitzichtloos en onzeker het op dit moment mag lijken, er zijn ook veel lichtpuntjes te vinden. - Leg de kinderen op tijd op bed
Dat is belangrijk voor de kinderen, want te weinig slaap is niet gezond. Ook als je misschien overdag minder doet dan normaal. Maar het is vooral belangrijk voor jou! Je zit nu de hele dag op elkaars lip. Je bent veel met elkaar in een ruimte. Dus het is heel fijn om ‘s avonds even wat tijd voor jezelf in te bouwen.
Leg je kinderen uit dat het geen vakantie is. Hier gaat iedereen vanaf half 8 naar boven. Om half 9 is iedereen in zijn eigen kamer. De een leest nog wat, de ander (de puber) kijkt tv in zijn eigen bed. Mijn man en ik hebben op dat moment even tijd voor onszelf en voor elkaar. De grote mensen zorgen kunnen worden uitgesproken. Er is tijd om een film te kijken. Of gewoon even niks, even stil een boek lezen. Kan ook heel lekker zijn na een dag met vier kinderen. - Houd rekening met frustraties
Ik roep de hele dag tegen mijn kinderen dat het belangrijk is om de sfeer een beetje goed te houden. Dit doe ik met name als er ruzie dreigt onder de jongens. Maar aan de andere kant: voor ons is dit een rare, onzekere situatie. En dat is voor kinderen niet anders! Sterker nog, zij zijn nog minder goed in staat om de situatie te overzien. De nieuwsberichten over zieken en doden zijn beangstigend. Ze missen school en hun vrienden. Verjaardagen gaan niet (of nou ja, anders) door. Ineens staat hun wereld op zijn kop. Dat vraagt aandacht en tijd. Het is belangrijk om met je kinderen in gesprek te blijven en de situatie uit te leggen. Ruimte te geven voor vragen. De afgelopen twee weken hadden wij een dag waarin het schema niet werkte. Het internet haperde, de sommen waren te moeilijk, de muziek was stom, de wereld was stom alles was stom. Mijn tweede zoon zit dit jaar in groep 8 en werd ineens heel verdrietig. Zijn musical en kamp zag hij voor zijn ogen in de prullenbak verdwijnen. Woest werd hij! Hij wilde niks meer doen. Daar kan je natuurlijk boos over worden, er gaan immers mensen dood en we hebben nu eenmaal te maken met een uitzonderlijke situatie. Maar dat is niet fair. Dat snapt een tienjarige nu eenmaal niet. Dus we hebben gepraat en gehuild. Door ruimte te geven aan het verdriet, ben je sneller weer op weg. Die frustraties voelen we allemaal denk ik, maar kinderen kunnen dat nog niet relativeren. Ze worden er vervelend van. Of boos. Ik denk dat het belangrijk is dit te zien en te erkennen en hier vervolgens ruimte voor te bieden. Met elkaar praten. En uiteindelijk weer verder gaan. Want de zekerheden die we wel hebben, daar houden we ons nu aan vast!
Voor nu zijn dit mijn tips voor het combineren van thuiswerken en thuisonderwijs. Ze zijn gebaseerd op mijn (onze) eerste twee weken in deze situatie en de gesprekken die ik voerde met mijn vriendinnen en de buurvrouw. We lopen allemaal tegen hetzelfde aan merk ik. En iedereen lost het op zijn eigen manier op. Het belangrijkste is dat je het oppakt op een manier die bij jullie gezin past. En volgens mij is dat misschien wel de belangrijkste tip: je bent niet alleen, we zoeken allemaal naar de beste oplossing en niemand is perfect. Neem het per dag en als het een dagje minder goed gaat: morgen gaat het vast weer beter!
