Als je besluit om het onderwijs in te gaan, dan zal je ook opnieuw moeten gaan studeren. Tegenwoordig is het zo dat je voor ieder vak in het middelbaar onderwijs een aparte bevoegdheid moet hebben. Dus als je bijvoorbeeld al een bevoegdheid hebt voor geschiedenis, maar ook Engels wil gaan geven, dan moet je opnieuw de schoolbanken in. Voor het basisonderwijs geldt, dat je de PABO moet afronden om bevoegd voor de klas te staan. Voor verschillende schoolvakken zijn zij-instroomtrajecten beschikbaar. Toch komt het er heel vaak op neer dat je ‘gewoon’ een vierjarige HBO-opleiding moet doen, al dan niet met een aantal vrijstellingen.
Combineren
Als je net van school komt is het prima om een HBO-opleiding te doen, maar als je al een aantal jaren werkt, een gezin hebt en allerlei andere verplichtingen hebt waaraan je moet voldoen, dan wordt het toch een ander verhaal. Twee keer per week een avond naar school kan heel ingrijpend zijn als je een gezin hebt met kleine kinderen. Je kunt niet garanderen dat je er iedere keer bij kunt zijn. Bij zieke kinderen en afwezige partners wordt het helemaal een moeilijke zaak. Veel mensen besluiten op basis hiervan om dan dus (op dat moment) niet te kiezen voor een omscholing. Toch hoeft dat niet perse de conclusie te zijn, want het is tegenwoordig mogelijk om de opleiding te volgen op basis van leren op afstand. Verschillende hogescholen en opleidingsinstituten bieden goedgekeurde lerarenopleidingen aan, zonder dat je ieder week een of meerdere avonden in de collegebanken hoeft te zitten.
Leren op afstand
Niet iedereen zal direct een gat in de lucht springen bij het horen van de term afstandsleren. En zeker niet in combinatie met termen als docent, leraar, juf, meester etc. Dat is op zich wel begrijpelijk. Het vak van docent of leraar is een serieus vak en brengt veel verantwoordelijkheden met zich mee. Dat is niet iets wat je ‘er even bij doet’. Daarnaast heeft de term afstandsleren vaak een negatieve bijsmaak als het gaat om kwaliteit. Toch zijn de opleidingen die je op afstand kunt volgen tegenwoordig van een behoorlijke kwaliteit en worden ook deze opleiding gecontroleerd door de inspectie. Sterker nog, het volgen van een HBO-studie op afstand is geen makkelijke klus.
Niet voor iedereen
Afstandsleren is waarschijnlijk ook een vorm die niet voor iedereen weggelegd is. Er komt veel planning en zelfstandigheid bij kijken. En, afhankelijk van de aanbieder, vraagt het veel discipline en motivatie. Er is minder contact met docenten en medestudenten en als het even tegenzit, moet je hier zelf mee aan de slag. Terwijl in een klas misschien opvalt dat het niet lekker loopt, moet je bij dergelijke opleiding zelf aan de bel trekken. Toch heeft dit soort studies ook voordelen. Het is een uitkomst voor mensen die wel graag willen omscholen, maar op dit moment niet erg flexibel zijn. Als je afhankelijk bent van meer dan alleen jezelf (bijvoorbeeld kinderen of mantelzorg). Of je hebt een drukke baan met onregelmatige werktijden. Dan kan een studie volgen op afstand wel degelijk een goede optie zijn.
Toch zijn er binnen dit genre verschillende mogelijkheden. Hieronder bespreek ik drie vormen van afstandsleren en geef ik aan waar je deze opleidingen kunt volgen.
De opties
LOI
Bij de LOI kun je de lerarenopleidingen volgen die je opleiden tot docent Engels, Nederlands en sinds kort ook wiskunde. En je kunt er de PABO volgen. De LOI is een opleider die eigenlijk jou als student de volledige vrijheid geeft. Het is tegenwoordig mogelijk om de studies klassikaal te volgen, maar het is ook mogelijk om de studie volledig op afstand te volgen. Je bepaalt zelf je tempo, de studie duurt vier jaar, maar kent een uitloop van twee jaar. Dat maakt dat je in totaal zes jaar over je studie kunt doen. Je betaalt zelf wanneer je examens doet en welke vakken je als eerste volgt. Natuurlijk is er een soort leerpad aanwezig, waarbij een aanbevolen volgorde en studietempo wordt aangehouden. Maar uiteindelijk is het grotendeels aan jou. Bij een aantal vakken en rondom de afstudeeropdracht zijn er verplichte bijeenkomsten, maar die zijn altijd op zaterdag. Stagelopen doe je op minimaal twee afzonderlijke scholen. Je mag een eventuele werkplek (mocht je al onbevoegd voor de klas staan) aanvoeren als stageplek.
Hogeschool Windesheim
Hogeschool Windesheim in Zwolle biedt ook afstandsleren aan. Windesheim is een ‘gewone’ hogeschool en heeft ervoor gekozen om een aantal opleidingen ook op afstand aan te bieden. Windesheim biedt vrijwel iedere lerarenopleiding op afstand aan. Denk aan Engels, Nederlands, Duits, aardrijkskunde, biologie, scheikunde, Frans en meer. Ook de Pabo wordt op afstand aangeboden. Daarnaast biedt de hogeschool verschillende zij-instroomtrajecten en kopopleidingen aan.
Hoewel hogeschool Windesheim meer keuze heeft op het gebied van vakken en opleidingen, bieden deze opleidingen minder flexibiliteit. Zo volg je een vast tempo en een vast rooster. Je werkt ook niet voornamelijk alleen, je werkt juist veel samen met medestudenten in werkgroepen. Je maakt samen opdrachten die op een vast tijdstip moeten worden ingeleverd. Zo hoef je dus niet zelf een planning te maken en na te denken over welk vak je wanneer afrondt. Dit is allemaal al voor je gedaan. Een dergelijke stok achter de deur kan heel fijn zijn! Bij deze vorm van leren op afstand, heb je ook een keer per acht werken een klassikale lesdag. Hier leer je je medestudenten dus ook persoonlijk(er) kennen en kom je in contact met je docenten.
NCOI
Een tussenvorm zijn de lerarenopleidingen die de NCOI aanbiedt. Zij bieden in principe geen afstandsonderwijs aan, maar wel de gelegenheid om de lesdag op zaterdag te laten plaatsvinden. Daarbij zeggen zij flexibel onderwijs aan te bieden en daarbij rekening te houden met het studietempo van de student. Tenslotte bieden zij ook verschillende vormen aan van zij-instroomtrajecten en kopopleidingen en is er een voortdurende mogelijkheid om te starten met de opleiding. Je hoeft dan dus niet te wachten tot februari of september.
Ik ben benieuwd of deze vormen bij studeren bij jou passen!